Często obserwujemy wśród przedsiębiorców błędne przekonanie, że formalne zakończenie jednoosobowej działalności gospodarczej poprzez wykreślenie z odpowiedniego rejestru powoduje automatyczne rozwiązanie umów o pracę zatrudnianych w firmie pracowników. Umowy o pracę nawiązane z pracownikami nie wygasają w momencie wykreślenia działalności gospodarczej z rejestru. Muszą być one rozwiązane przez jedną lub dwie strony umowy. W celu zakończenia stosunku muszą być one rozwiązane w jednym z trybów wskazanych w art. 30 § 1 K.p., m.in. za wypowiedzeniem czy porozumieniem stron. W przeciwnym razie umowy o pracę będą nadal trwały, mimo formalnego zakończenia działalności przez pracodawcę.
Zwolnienie pracownika przy likwidacji działalności a ciąża
Szczególnym przypadkiem jest zwolnienie pracownicy, której przysługuje szczególna ochrona zatrudnienia w związku z ciążą, która ulega uchyleniu tylko w przypadku wspomnianej wyżej likwidacji lub upadłości pracodawcy ( innym przypadkiem uchylającym ochronę jest dyscyplinarne zwolnienie przy wystąpieniu konkretnych przesłanek). Uchylenie ochrony ciężarnej w przypadku upadłości lub likwidacji pracodawcy przewiduje art. 411 K.p. – pracodawca może zwolnić pracownicę w ciąży, a według orzecznictwa Sądu Najwyższego osoba fizyczna – przedsiębiorca, likwidując swoją działalność, w związku z którą zatrudniał pracowników, faktycznie przestaje pełnić zadania pracodawcy – mimo że formalnie utrzymuje ten status nawet po wykreśleniu firmy z rejestru.
“(…) Skoro osoba fizyczna w związku z zakończeniem prowadzenia działalności gospodarczej rozwiązała stosunek pracy z ostatnim pracownikiem, przestała być podmiotem zatrudniającym. W konsekwencji tego można uznać, że została zlikwidowana jako pracodawca“.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2017 r., sygn. akt II UK 213/16
Podsumowując, pracodawca będący osobą fizyczną, który kończy swoją działalność gospodarczą poprzez wykreślenie z rejestru, musi przede wszystkim rozwiązać wszystkie umowy o pracę, a także może nawet zwolnić chronionych pracowników, powołując się na okoliczność faktycznej likwidacji zakładu pracy.
